RUMIANEK I KRWAWNIK, ZIOŁA CENNE DLA KONI

Rumianek dla koni – na co pomaga:

• Zaburzenia trawienne i stany zapalne przewodu pokarmowego. Warto go dawać koniom skłonnym do wrzodów żołądka i jelit, kolek, biegunek. Reguluje perystaltykę, pomocny przy zapaleniu żołądka lub jelit, bolesnych skurczach mięśni lub jelit, wzdęciach. [4]

• Badania potwierdzają przeciwwrzodowe właściwości rumianku: chroni śluzówkę żołądka i jelit i zapobiega formowaniu wrzodów pod wpływem leków i stresu. Zmniejsza indukowane etanolem uszkodzenia śluzówki żołądka u szczurów, co jest związane m.in. z hamowaniem peroksydacji lipidów (działanie antyoksydacyjne). Podawanie ekstraktu zmniejszyło ilość uszkodzeń śluzówki i poziom malondialdehydu (MDA) a zwiększyło poziom glutationu (GSH). [2]. Rumianek chroni żołądek m.in dzięki zwiększaniu poziomu glutationu i powoduje gojenie wrzodów. W kolejnym badaniu, sprawdzano efekt gastroprotektywny: szczury dostawały zero, 0.5, 1, or 2 gm/kg ekstraktu rumianku przez 27 dni a 28 wywoływano (alkoholem) owrzodzenie. Wskaźnik owrzodzenia (UI) był tym mniejszy im większa dawka rumianku. Ekstrakt z rumianku podawany codziennie, zwiększał poziom GSH w osoczu i zapobiegał jego spadkowi po podaniu alkoholu. Na poziomie komórkowym, rumianek zmniejszał lub usuwał indukowane alkoholem zmiany, w tym dezorganizację jąder komórkowych oraz erozję śluzówek i mięśniówki. [3]

• Rumianek pospolity to cenny suplement dla koni po operacji kolki, dzięki działaniu antyoksydacyjnemu i pozytywnemu wpływowi na błony komórkowe. Oceniano wpływ antyoksydacyjny kwiatów rumianku na 8 koni pełnej krwi angielskiej. Przez 8 tygodni od operacji kolki, dieta 4 koni zawierała 15% rumianku, kontrola była bez suplementacji. Wartość TAS (Total antioxidant reactivity) przy suplementacji rumiankiem stopniowo rosła by osiągnąć wysycenie po 6 tygodniach i w 8 była znacząco wyższa niż w kontroli. Stężenie malondialdehydu (MDA, wskaźnik peroksydacji lipidów błon komórkowych) znacząco spadało. Wyniki wskazują, że rumianek w diecie koni po operacji znacznie polepszył ich status antyoksydacyjny i pomógł w stabilizacji przepuszczalności błon komórek mięśni. [1]

• nerwowość. Rumianek działa uspokajająco, pomocny dla koni nerwowych, klaczy źle znoszących ruje. [6] Pomaga zwłaszcza, gdy nerwowość i złe trawienie idą w parze.

• zapalenie górnych dróg oddechowych i astma oskrzelowa. Przy zapaleniu pomocne mogą być inhalacje z olejkiem eterycznym: 20 kropli olejku na wilgotne, gorące siano w worku zawieszonym na kantarze. [10]

• Zewnętrznie przy zapaleniu skóry, świądzie, alergii, wrzodach, na krwiaki i naciągnięcia, rany, egzemę letnią. Olejek rumianku pospolitego, rozcieńczony w oleju lub maści, można wmasować przy zapaleniu stawów, artretyzmie, złym krążeniu, po ukąszeniach owadów, na ranki, wysypki [4]. Olejek chroni przed UV, działa przeciwzapalnie, antyseptycznie (hamuje rozwój gronkowca złocistego i Candida albicans), przeciwobrzękowo, a wcierany (po rozcieńczeniu) we włosy ogranicza ich wypadanie w tym na tle autoimmunologicznym [7]. Na egzemę letnią i podrażnienia skóry można użyć macerat w oleju, rozcieńczony olejek lub dodać ziele lub nalewkę rumiankową do bazy kremowej. Kompres z naparu rumianku łagodzi stany zapalne skóry i śluzówek, ranki i zapalenie wymienia klaczy. [10]

• Redukuje gorączkę, infekcje, opuchlizny, zapalenie dziąseł i ból przy zmianie zębów.

Rumianek prawdziwy z wyglądu przypomina tzw rumiany psie, zwłaszcza Anthemis cotula. Różnica: stożkowate dno kwiatowe prawdziwego rumianku jest puste w środku a rumianów płaskie, guziczkowate i pełne. Niezbędne jest ich rozróżnianie, gdyż rumianek prawdziwy jest leczniczy a przy tym bezpieczny nawet dla niemowląt i źrebiąt; za to rumian psi zawiera alergeny kontaktowe, np antemidol, powodujące wysypki skórne [8].

Rumianek rzymski czyli szlachetny, Anthemis nobilis. Zawiera olejek eteryczny (purpurowy lub żółty - ma mniej azulenów niż rumianek pospolity, za to zawiera estry kwasu tyglinowego, angelikowego, pinen, farnezol, chamazulen, nerolidol, pinokarweol, 1,8-cyneol), gorzkie laktony seskwiterpenowe (germakranolidy), flawonoidy, kumaryny, kwas kawowy, triterpeny, poliacetyleny, cholinę, fitosterole. Napar działa na skórę antyseptyczne i łagodzi podrażnienia, okłady stosuje sie przy zapaleniu oczu. Oba gatunki mają podobne właściwości, są moczopędne i napotne, ale rumianek pospolity działa silniej przeciwzapalnie, przeciwhistaminowo, rozkurczowo i uspokajająco. Rumianek rzymski za to mocniej pobudza wydzielanie soków trawiennych. [7]

Rumianek bezpromieniowy (Matricaria discoidea) to kuzyn rumianku wykazujący zarówno charakterystyczny zapach, jak i właściwości lecznicze. Jego koszyczki kwiatowe są żółtozielone a nie żółte i praktycznie są pozbawione białych płatków. Jest jeszcze niższy od rumianku pospolitego, za to dużo gęściej ulistniony, listki są ciemnozielone. Działa rozkurczowo i przeciwzapalnie, ale słabiej niż rumianek pospolity - ma też niewiele cennego azulenu. Za to używany jest do zwalczania pasożytów wewnętrznych i sporadycznie zjadany przez konie, chociaż zwykle w niewielkiej ilości.

Zastosowanie krwawnika

Dla koni pomocny przy:

• krwawieniach (z przewodu pokarmowego, nozdrzy, dziąseł, macicznych), zakażeniach układu moczowego i krwi w moczu. [4] W oficjalnej medycynie stanowi środek hamujący krwawienia z pękniętych drobnych naczyń, kapilar w śluzówce przewodu pokarmowego.[9]

• zaburzeniach trawienia, jak zapalenia i infekcje żołądka i jelit, wrzody, bolesne skurcze (związane z zaburzeniem trawienia, stresem lub cyklem), wzdęcia i niestrawność. Krwawnik jako środek aromatyczno- gorzki, rozluźnia mięśnia gładkie jelit i dróg moczowych, poprawia wydzielanie soków trawiennych i trawienie, wzmacnia śledzionę. [9]

• Polepsza krążenie w tym peryferyjne co jest korzystne przy syndromie trzeszczkowym, ochwacie i dla starych koni.[6] Odtruwa i czyści krew, świetnie uzupełnia dietę wiosną.

• problemach układu oddechowego: działa odkażająco, rozkurczowo i przeciwkaszlowo, pomocny przy gorączce, zapaleniu oskrzeli, katarze, przeziębieniach,

• Zewnętrznie: świeży sok hamuje krwawienia a papka z liści leczy krwiaki, wrzody i rany [9]. Napar i olejek pomaga na naciągnięcia, krwiaki, wysypki, ugryzienia owadów, stany zapalne skóry. Redukuje blizny, pobudza porost włosów [4]. Olejek, rozcieńczony w oleju lub maści (w stężeniu 5 %) można stosować do smarowania przy zapaleniu skóry, ropniach, źle gojących się ranach, pokrzywce i na stłuczenia (szybciej ustępuje obrzęk i krwiak). [12] Wykazano, że krwawnik przyspiesza gojenie ran: wpływa na grubość tkanki bliznowatej, odbudowę naczyń i infiltrację komórek zapalnych.

• Krwawnik i jego olejek działają też uspokajająco, zmniejszają agresję i irytację

Krwawnik ma potwierdzone naukowo działanie przeciwpasożytnicze. Od dawna podawano go zwierzętom (bydłu, owcom, kurczętom) dla ochrony przed pasożytami i anemią. Wykazano, że olejek eteryczny krwawnika działa przeciwpasożytniczo na jaja nicieni jelitowych owiec. Skuteczny jest zwłaszcza chemotyp bez azulenu a bogaty w 1,8-cineol i kamforę. Porównano działanie dwóch chemotypów: w olejku pierwszego typu dominował 1,8-cineol, kamfora i octan trans-chryzantenylu. W olejku typu 2 dominował β-pinen, β-kariofilen i 1,8-cineol. Olejek typu pierwszego hamował wylęgalność jaj nicieni w zakresie 46.5-99.5% a typu 2 w zakresie 69.6-97.25% . Olejek typu pierwszego wymagał mniejszego stężenia, by być skutecznym. [5]