RUMIANEK I KRWAWNIK, ZIOŁA CENNE DLA KONI

2021-09-20
RUMIANEK I KRWAWNIK, ZIOŁA CENNE DLA KONI

RUMIANEK LEKARSKI (= pospolity, prawdziwy, niemiecki, niebieski: Chamomilla recurita lub zamiennie Matricaria chamomilla)

Działanie rumianku: trawienne, uspokajające, rozkurczowe (nadają je spiroeter, flawonoidy, kumaryny), immunostymulujące. Chamazulen nadaje działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne (przeciwhistaminowe: hamowanie wydzielania histaminy oraz pobudzanie aktywności makrofagów i fagocytów). Olejek działa bakteriobójczo na bakterie Gram dodatnie i przeciwgrzybiczo na drożdżaki Candida. [8]

Skład: kwiat rumianku pospolitego zawiera olejek eteryczny, flawonoidy (apigenina, rutyna, apiina, apigetryna, luteolina, rutyna), kumaryny (umbeliferon, herniaryna); proazuleny (matrycyna, matricaryna), cholina, kwasy fenolowe (kwas salicylowy). [7] Rumianek ma sporo składników mineralnych, w tym fosfor, magnez, wapń i potas, dlatego jest pomocny przy problemach mięśni i kości [10]. Zawiera też witaminę A, żelazo, cynk i mangan [4]. Olejek zawiera bisabolol (do 50%), chamazulen (do 15%), farnezen. Pełnowartościowy jest zielonkawo-niebieski lub niebieski; w żółtawym brak azulenów. Bisabolol działa przeciwzapalnie, przeciwświądowo i odkażająco.

Rumianek dla koni – na co pomaga:

  • Zaburzenia trawienne i stany zapalne przewodu pokarmowego. Warto go dawać koniom skłonnym do wrzodów żołądka i jelit, kolek, biegunek. Reguluje perystaltykę, pomocny przy zapaleniu żołądka lub jelit, bolesnych skurczach mięśni lub jelit, wzdęciach. [4]

  • Badania potwierdzają przeciwwrzodowe właściwości rumianku: chroni śluzówkę żołądka i jelit i zapobiega formowaniu wrzodów pod wpływem leków i stresu. Zmniejsza indukowane etanolem uszkodzenia śluzówki żołądka u szczurów, co jest związane m.in. z hamowaniem peroksydacji lipidów (działanie antyoksydacyjne). Podawanie ekstraktu zmniejszyło ilość uszkodzeń śluzówki i poziom malondialdehydu (MDA) a zwiększyło poziom glutationu (GSH). [2]. Rumianek chroni żołądek m.in dzięki zwiększaniu poziomu glutationu i powoduje gojenie wrzodów. W kolejnym badaniu, sprawdzano efekt gastroprotektywny: szczury dostawały zero, 0.5, 1, or 2 gm/kg ekstraktu rumianku przez 27 dni a 28 wywoływano (alkoholem) owrzodzenie. Wskaźnik owrzodzenia (UI) był tym mniejszy im większa dawka rumianku. Ekstrakt z rumianku podawany codziennie, zwiększał poziom GSH w osoczu i zapobiegał jego spadkowi po podaniu alkoholu. Na poziomie komórkowym, rumianek zmniejszał lub usuwał indukowane alkoholem zmiany, w tym dezorganizację jąder komórkowych oraz erozję śluzówek i mięśniówki. [3]

  • Rumianek pospolity to cenny suplement dla koni po operacji kolki, dzięki działaniu antyoksydacyjnemu i pozytywnemu wpływowi na błony komórkowe. Oceniano wpływ antyoksydacyjny kwiatów rumianku na 8 koni pełnej krwi angielskiej. Przez 8 tygodni od operacji kolki, dieta 4 koni zawierała 15% rumianku, kontrola była bez suplementacji. Wartość TAS (Total antioxidant reactivity) przy suplementacji rumiankiem stopniowo rosła by osiągnąć wysycenie po 6 tygodniach i w 8 była znacząco wyższa niż w kontroli. Stężenie malondialdehydu (MDA, wskaźnik peroksydacji lipidów błon komórkowych) znacząco spadało. Wyniki wskazują, że rumianek w diecie koni po operacji znacznie polepszył ich status antyoksydacyjny i pomógł w stabilizacji przepuszczalności błon komórek mięśni. [1]

  • nerwowość. Rumianek działa uspokajająco, pomocny dla koni nerwowych, klaczy źle znoszących ruje. [6] Pomaga zwłaszcza, gdy nerwowość i złe trawienie idą w parze.

  • zapalenie górnych dróg oddechowych i astma oskrzelowa. Przy zapaleniu pomocne mogą być inhalacje z olejkiem eterycznym: 20 kropli olejku na wilgotne, gorące siano w worku zawieszonym na kantarze. [10]

  • Zewnętrznie przy zapaleniu skóry, świądzie, alergii, wrzodach, na krwiaki i naciągnięcia, rany, egzemę letnią. Olejek rumianku pospolitego, rozcieńczony w oleju lub maści, można wmasować przy zapaleniu stawów, artretyzmie, złym krążeniu, po ukąszeniach owadów, na ranki, wysypki [4]. Olejek chroni przed UV, działa przeciwzapalnie, antyseptycznie (hamuje rozwój gronkowca złocistego i Candida albicans), przeciwobrzękowo, a wcierany (po rozcieńczeniu) we włosy ogranicza ich wypadanie w tym na tle autoimmunologicznym [7]. Na egzemę letnią i podrażnienia skóry można użyć macerat w oleju, rozcieńczony olejek lub dodać ziele lub nalewkę rumiankową do bazy kremowej. Kompres z naparu rumianku łagodzi stany zapalne skóry i śluzówek, ranki i zapalenie wymienia klaczy. [10]

  • Redukuje gorączkę, infekcje, opuchlizny, zapalenie dziąseł i ból przy zmianie zębów.

Rumianek prawdziwy
Rumianek bezpromieniowy

Rumianek prawdziwy z wyglądu przypomina tzw rumiany psie, zwłaszcza Anthemis cotula. Różnica: stożkowate dno kwiatowe prawdziwego rumianku jest puste w środku a rumianów płaskie, guziczkowate i pełne. Niezbędne jest ich rozróżnianie, gdyż rumianek prawdziwy jest leczniczy a przy tym bezpieczny nawet dla niemowląt i źrebiąt; za to rumian psi zawiera alergeny kontaktowe, np antemidol, powodujące wysypki skórne [8].

Rumianek rzymski czyli szlachetny, Anthemis nobilis. Zawiera olejek eteryczny (purpurowy lub żółty - ma mniej azulenów niż rumianek pospolity, za to zawiera estry kwasu tyglinowego, angelikowego, pinen, farnezol, chamazulen, nerolidol, pinokarweol, 1,8-cyneol), gorzkie laktony seskwiterpenowe (germakranolidy), flawonoidy, kumaryny, kwas kawowy, triterpeny, poliacetyleny, cholinę, fitosterole. Napar działa na skórę antyseptyczne i łagodzi podrażnienia, okłady stosuje sie przy zapaleniu oczu. Oba gatunki mają podobne właściwości, są moczopędne i napotne, ale rumianek pospolity działa silniej przeciwzapalnie, przeciwhistaminowo, rozkurczowo i uspokajająco. Rumianek rzymski za to mocniej pobudza wydzielanie soków trawiennych. [7]

Rumianek bezpromieniowy (Matricaria discoidea) to kuzyn rumianku wykazujący zarówno charakterystyczny zapach, jak i właściwości lecznicze. Jego koszyczki kwiatowe są żółtozielone a nie żółte i praktycznie są pozbawione białych płatków. Jest jeszcze niższy od rumianku pospolitego, za to dużo gęściej ulistniony, listki są ciemnozielone. Działa rozkurczowo i przeciwzapalnie, ale słabiej niż rumianek pospolity - ma też niewiele cennego azulenu. Za to używany jest do zwalczania pasożytów wewnętrznych i sporadycznie zjadany przez konie, chociaż zwykle w niewielkiej ilości.

KRWAWNIK Achillea millefolium

Działanie: zioło trawienne, aromatyczno – gorzkie (tonik gorzki), ściągające (dzięki garbnikom – hamuje krwawienia), rozkurczowe, antyseptyczne, wykrztuśne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, moczopędne, ochronne na wątrobę, rozrzedza wydzielinę dróg oddechowych. Świeże ziele działa przeciwkrwotocznie a olejek krwawnika przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwgrzybiczo, uspokajająco, rozkurczowo (przeciwkolkowo), antyhistaminowo.

Ziele krwawnika działa podobnie jak rumianek, mogą się zastępować nawzajem. Jednak krwawnik silniej stymuluje trawienie i wydzielanie soków a rumianek silniej uspokaja. Oba działają rozkurczowo na mięśnie gładkie. [11]

Składniki krwawnika i ich rola. Krwawnik – roślina o bogatym, cennym i zmiennym składzie!

Olejek eteryczny z kwiatu krwawnika, zwykle niebieski lub zielonkawy, zawiera głównie mono – i seskwiterpeny. Monoterpeny to głównie α- i β-pinen, tujon (bójczy wobec pasożytów), borneol i cyneol (działa rozkurczowo, antyseptycznie i ułatwia oddychanie). Seskwiterpen chamazulen (może stanowić do 50% olejku) jest niebieski i działa przeciwzapalnie, a powstaje podczas destylacji z bezbarwnej achillicyny. Inne seskwiterpeny to nerolidol, kariofileny (mają aktywność antyrakową), farnezen. [9]. Są chemotypy azulenowe i bezazulenowe krwawnika – nie zawsze olejek będzie niebieski. Chemotypy bez azulenu mają olejek o również ciekawym składzie, zawierający np alfa-pinen, cyneol, sabinen i kamforę. Różne chemotypy morfologicznie nie różnią się.

Ziele zawiera też: laktony seskwiterpenowe: proazuleny (achillicyna, achillina, millefina, achillifolina, balchanolid), poliacetyleny, flawonoidy (przeciwutleniacze: apigenina, luteolina, orientyna, kastycyna, artemetyna), kwasy fenolowe (kwas salicylowy), trójterpeny, fitosterole (beta-sitosterol), aminy (betaina, cholina- prekursor neuroprzekaźnika: acetylocholiny), alkaloidy i amidy (betonicyna, stachydryna, trygonelina), alkamid achilleinę (goryczka), garbniki (4-6%). [11]Inny składnik ziela krwawnika to kwas dikawoilochinowy (DCQA, in vitro hamuje wirusa HIV). [9]

Mikroelementy. Krwawnik zawiera dużo soli magnezu i cynku. Magnez reguluje pobudliwość nerwów i mięśni, krążenie żylne, chroni serce. Cynk działa przeciwzapalnie w chorobach skóry. [9] Badania ziół z polskich łąk wykazały, że krwawnik ma szczególnie dużą zawartość potasu, fosforu i wapnia i sporą żelaza i miedzi stąd wskazany jest dla zwierząt młodych i zagrożonych anemią. [12]

Zastosowanie krwawnika

Dla koni pomocny przy:

  • krwawieniach (z przewodu pokarmowego, nozdrzy, dziąseł, macicznych), zakażeniach układu moczowego i krwi w moczu. [4] W oficjalnej medycynie stanowi środek hamujący krwawienia z pękniętych drobnych naczyń, kapilar w śluzówce przewodu pokarmowego.[9]

  • zaburzeniach trawienia, jak zapalenia i infekcje żołądka i jelit, wrzody, bolesne skurcze (związane z zaburzeniem trawienia, stresem lub cyklem), wzdęcia i niestrawność. Krwawnik jako środek aromatyczno- gorzki, rozluźnia mięśnia gładkie jelit i dróg moczowych, poprawia wydzielanie soków trawiennych i trawienie, wzmacnia śledzionę. [9]

  • Polepsza krążenie w tym peryferyjne co jest korzystne przy syndromie trzeszczkowym, ochwacie i dla starych koni.[6] Odtruwa i czyści krew, świetnie uzupełnia dietę wiosną.

  • problemach układu oddechowego: działa odkażająco, rozkurczowo i przeciwkaszlowo, pomocny przy gorączce, zapaleniu oskrzeli, katarze, przeziębieniach,

  • Zewnętrznie: świeży sok hamuje krwawienia a papka z liści leczy krwiaki, wrzody i rany [9]. Napar i olejek pomaga na naciągnięcia, krwiaki, wysypki, ugryzienia owadów, stany zapalne skóry. Redukuje blizny, pobudza porost włosów [4]. Olejek, rozcieńczony w oleju lub maści (w stężeniu 5 %) można stosować do smarowania przy zapaleniu skóry, ropniach, źle gojących się ranach, pokrzywce i na stłuczenia (szybciej ustępuje obrzęk i krwiak). [12] Wykazano, że krwawnik przyspiesza gojenie ran: wpływa na grubość tkanki bliznowatej, odbudowę naczyń i infiltrację komórek zapalnych.

  • Krwawnik i jego olejek działają też uspokajająco, zmniejszają agresję i irytację

Krwawnik ma potwierdzone naukowo działanie przeciwpasożytnicze. Od dawna podawano go zwierzętom (bydłu, owcom, kurczętom) dla ochrony przed pasożytami i anemią. Wykazano, że olejek eteryczny krwawnika działa przeciwpasożytniczo na jaja nicieni jelitowych owiec. Skuteczny jest zwłaszcza chemotyp bez azulenu a bogaty w 1,8-cineol i kamforę. Porównano działanie dwóch chemotypów: w olejku pierwszego typu dominował 1,8-cineol, kamfora i octan trans-chryzantenylu. W olejku typu 2 dominował β-pinen, β-kariofilen i 1,8-cineol. Olejek typu pierwszego hamował wylęgalność jaj nicieni w zakresie 46.5-99.5% a typu 2 w zakresie 69.6-97.25% . Olejek typu pierwszego wymagał mniejszego stężenia, by być skutecznym. [5]

 

Krwawnik pospolity
Rumian

Tekst i zdjęcia: Joanna Smulska

Źródła:

[1] "Study the Variation in Biochemical Parameters of Post Colic Surgical Horses Which Treated With Chamomile Flowers" S. Alsaadi, A. Aljobory, Imperial Journal of Interdisciplinary Research (IJIR) 2(11) 2016:1964-1968

[2] Pharm Biol . 2010 Jul;48(7):757-63. "Protective effect of Matricaria chamomilla on ethanol-induced acute gastric mucosal injury in rats" M. Cemek, E. Yilmaz

[3] Saudi Med J. 2010 Nov;31(11):1211-6. "Gastroprotective effects of aqueous extract of Chamomilla recutita against ethanol-induced gastric ulcers" F. Al-Hashem

[4] "Equine herbal and energetics" S. Small, A. Baldwin, 2016

[5] "In vitro ovicidal activity of two chemotypes of the yarrow (Achillea millefolium L.) essential oil against sheep gastrointestinal nematode", F. Štrbac et al, Arhiv veterinarske medicine, Vol. 13, No. 2, 59 - 76, 2020

[6] "Herbs for horses: a personal perspective" C. Daigre, Natural Horse Magazine, Sep/Oct 2010, Vol 12, Issue 5

[7] "Kwiat rumianku – Flos Matricariae = Chamomillae" Dr H. Różański, 2009

[8] "Fitoterapia i leki roślinne" E. Lamer–Zawadzka, B. Kowal-Gierczak, J. Niedworok, PZWL 2014

[9] "Application and characteristics of Achillea millefolium and its oil", K. Nowak, J. Ogonowski, K. Szulc, CHEMIK 2010, 64, 2, 103-110

[10] farmers weekly co za "Does your horse need chamomile?" By Kim Dyson, June 13, 2014

[11] "Herba Millefolii – ziele krwawnika jako amaro-aromatica" Dr H. Różański, 2009

[12] "Występowanie oraz wartość paszowa ziół i runi łąkowej z ich udziałem na Pogórzu Dynowskim", P. Wolański, C. Trąba, K. Rogut. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 2015 (VII–IX). T. 15. Z. 3 (51) s 127-144

 

Polecane

Krwawnik dla koni

Krwawnik dla koni

15,00 zł brutto/1szt.
Rumianek dla koni

Rumianek dla koni

15,00 zł brutto/1szt.
pixel