PASKI ZEBRY, DERKA ZEBRA

2019-04-14

Ekstrawaganckie umaszczenie zebry od dawna budziło zainteresowanie i próby wyjaśnienia.

Hipotez na temat jego pochodzenia było sporo, a do najważniejszych należały:


1) kamuflaż. Wykazano jednak, że na otwartej sawannie zebra jest dobrze widoczna dla drapieżników a jej sposób na przetrwanie to raczej czujność i ucieczka, niż ukrycie się. Poza tym, z daleka dla drapieżcy wydaje się jednolicie szara (i równie dobrze mogłaby być taka) a paski stają się rozróżnialne z odległości, w której drapieżnik już zdecydował się na atak lub/i może wyczuć węchem lub usłyszeć zebrę.

2) zmylenie drapieżnika (rozmycie konturów ciała, niemożność doliczenia się liczny zebr w grupie). Badania nad sposobem widzenia zebry przez jej drapieżców (hieny i lwy) nie potwierdzają tej teorii. Dodatkowo, zebra jest najczęstszą ofiarą lwów i wyraźnie widać, że jej maść nie ma w tym wypadku ochronnej funkcji.

3) termoregulacja. Sugerowano, że zmienna kumulacja ciepła przez białą i czarną powierzchnię może prowadzić do powstania chłodzących prądów powietrza, ale dokładne badania nie potwierdziły tych hipotez. Zebry w upał tak samo jak jednokolorowe zwierzęta kopytne, szukają cienia. Część z nich ma szerokie, czarne pasy dokładnie na środku pleców - z pewnością nie działają one chłodząco.


4) znaczenie socjalne - więzi w stadzie. Sugerowano, że paski ułatwiają rozpoznawanie się zebr. Jednak tak jak inne koniowate, polegają tu one głównie na węchu. Nie wykazano też, by paski zasadniczo zmieniały ich zachowania socjalne w stosunku do niepaskowanych zwierząt. Również u koni maść nie ma wpływu na zachowania socjalne, charakter czy temperament.


5) ochrona przed owadami - ta hipoteza okazała się strzałem w dziesiątkę! Kolejne badania ujawniały, na jak dużą skalę paski są związane z występowaniem i uciążliwością owadów oraz, w jaki sposób ograniczają ich szkodliwe działanie.


Liczne badania wykazały, że rodzaj i liczba pasków związana jest z zasięgiem wielomiesięcznego występowania bąkowatych oraz much tse tse. Zebry potrzebują ochrony przed nimi między innymi dlatego, że ich sierść jest krótka i delikatna, a owady te przenoszą liczne choroby koniowatych (trypanosomatoza, afrykański pomór koni i inne). Chociaż śpiączka przenoszona przez muchy tse tse jest tak samo groźna dla zebr, jak i dla koni, to konie w Afryce cierpią z jej powodu wielokrotnie częściej niż zebry. Powodem jest m.in. to, że muchy tse tse rzadziej mają okazje dostać się do krwi zebr, dzięki ich ochronnemu umaszczeniu. Sam upływ krwi, zwłaszcza w upał, osłabia zwierzęta, wpływa negatywnie na ich funkcje życiowe i pracę, co wykazano zarówno na koniach pociągowych jak i krowach (zmniejszenie ilości mleka).

Dalsze badania, m.in. z użyciem koni przebranych za zebry lub w derki odpowiadające różnym maściom, albo też z kolorowymi modelami w kształcie konia, poprawiły nasze zrozumienie sposobu, w jaki paski zebry ograniczają ugryzienia. Otóż owady gryzące najchętniej lądują na jednolicie ciemnej powierzchni. Na paskowanej nie chcą lub nie potrafią lądować i krążą wprawdzie wkoło zwierzęcia, ale go nie gryzą. Wzór pasków ma znaczenie, nie każde się nadają. Na zmylenie owadów najlepiej działają paski wąskie i pionowe.

Co z tego wynika dla właścicieli koni? Jeśli nasz koń jest szczególnie wrażliwy na ukąszenia owadów, reaguje na nie mocnymi odczynami skórnymi, jest alergikiem - warto rozważyć użycie derki w paski zebry i takiej samej maski (w badaniach wykazano też, że konie chronione paskami doznawały niezmienionej ilości ugryzień na głowie, jeśli ta nie była chroniona odpowiednią maską; owady nie gryzą - ale krążą wkoło szukając jednolitej, korzystnej dla lądowania, najlepiej ciemnej powierzchni). Skuteczne, udowodnione naukowo działanie pasków zebry na derce powoduje, że może być ona uszyta z lżejszych, bardziej komfortowych materiałów niż stare modele. Dzięki temu nie krępując ruchów i nie wywołując zapocenia, pozwala na spokojne pasienie i odpoczynek konia. Paski zebry mają wiele zalet: nie zmywają się z deszczem, nie wietrzeją, owady nigdy się na nie uodpornią. Warto wypróbować takie rozwiązanie - niesztampowe a wypróbowane i opatentowane przez samą naturę :)

Tekst: Joanna Smulska

Źródła:

1) "The function of zebra stripes", T. Carro, A. S. Izzo, Nature Communications, 5:3535 February 2014 

2) "How the zebra got its stripes: a problem with too many solutions" B. Larison, R. J. Harrigan at. al.

3) "Benefits of zebra stripes: Behaviour of tabanid flies around zebras and horses" Tim Caro , Yvette Argueta at al., February 20, 2019

4) "Zebra Stripes through the Eyes of Their Predators", Zebras, and Humans, A. D. Melin, D. W. Kline, Ch. Hiramatsu, T. Caro

 

 





Polecane

Frędzelki York czarne

Frędzelki York czarne

18,00 zł brutto/1szt.
Maska na owady RugBe Zebra

Maska na owady RugBe Zebra

44,00 zł brutto/1szt.
Olejek eteryczny lawendowy

Olejek eteryczny lawendowy

12,50 zł brutto/1szt.
pixel