BAR MINERALNY DLA KONI

2022-11-03

BAR MINERALNY DLA KONI

Konie instynktownie wyczuwają potrzeby swojego organizmu i starają się je zaspokoić. Dziko żyjące mają dostęp do różnorodnych ziół, krzewów, drzew, zawierających minerały, witaminy i składniki czynne; z nich wybierają potrzebne sobie pożywienie. Konie pod opieką człowieka mają ten sam instynkt ale nie zawsze możliwość jego realizacji - szeroki wybór gatunków ziół, różnych źródeł wody i rodzajów gleby. Nie mogą wędrować tak daleko w poszukiwaniu korzystnej paszy, ziemi i wody, jak dziko żyjące konie oraz często mają nudną dietę z mało urozmaiconego siana czy pastwiska. Nawet, jeśli mają urozmaicone pastwisko i siano, to gleba, na których wyrosły rośliny, może mieć niedobory mineralne – wtedy i w roślinach brakuje optymalnej ilości niezbędnych pierwiastków. Dodatkowo stres (transport, zmiany stajni, zawody) i błędy żywieniowe powodują i pogłębiają niedobory, są one bardzo częste.

Skąd wiemy, że koń ma niedobory?

badanie krwi pozwala wykryć niedobór (lub nadmiar!) np magnezu, żelaza, cynku itd
badanie gleby i/lub siana pozwala wykryć, czy podstawowa pasza konia nie ma niedoborów
duży niedobór składników mineralnych daje widoczne objawy np w sierści, kopytach, odporności; często jednak są one niespecyficzne i/lub późno zauważalne. Np spadek odporności, słabe kopyta, kiepskie wykorzystanie paszy, ospałość czy brak apetytu mogą mieć bardzo wiele przyczyn i bez badań nie da się na ich podstawie określić, czego brakuje
instynktowne poszukiwanie konkretnych suplementów zaczyna się wcześniej, niż pojawiają się widoczne objawy problemów

Sposobem zaradzenia niedoborom jest bar mineralny czyli swobodny dostęp i wybór naturalnych suplementów takich, jak glony czy sól morska, stawianych w osobnych wiadrach, w formie sypkiej lub rozwodnionej. Bar, zwłaszcza, gdy go często przestawiamy, zmieniamy, stymuluje też naturalne zachowania poszukiwawcze. Tak jak w Barze Ziołowym, apetyt zmienia się wraz ze stanem fizjologicznym, zdrowiem, kondycją koni, porą roku.

Naturalne elementy Baru Mineralnego zawierają różne KOMBINACJE mikroelementów i innych składników. Uzupełnianie tylko jednego wybranego minerału sprzyja zachwianiu równowagi i niedoborom innych. Minerały działają synergicznie i potrzebne są źródła zarówno makroelementów (wapń, magnez, fosfor) jak i mikroelementów (jest ich około 60! selen, żelazo, mangan, cynk, krzem i inne). Dlatego koń powinien mieć podawany podstawowy suplement mineralny, a do tego wybór naturalnych, bezpiecznych źródeł witamin i mikroelementów, jak kelp, sól, owoce róży, dolomit, ocet jabłkowy itd.

Bar Mineralny warto wprowadzać powoli, zwłaszcza np suplementy z wapniem i fosforem. Najpierw po kubeczku w każdej misce/wiaderku i stopniowo więcej, aby koń przyzwyczaił się do dostępności minerałów i dostosował do niej. Po przyzwyczajeniu do idei Baru dajemy już do woli.

Skład Baru:

SÓL JAKO LIZAWKA I GRUBOZIARNISTA LUZEM. Konie zawsze potrzebują dostępu do soli. Na pastwisku lub pod wiatą, umieszczamy ją pod daszkiem by się nie rozpuszczała. Instynktownie jej szukają – kiedyś jedną z metod znajdowania soli było podążanie ścieżkami zwierząt, wydeptanymi do jej zasobów [6]. Oczywiście ma to być czysta sól, nigdy z melasą! Sód i chlorki należą do głównych elektrolitów i są niezbędne do utrzymania równowagi wodnej (ilość płynu wewnątrz i na zewnątrz komórek), elektrolitowej i kwasowo zasadowej (regulacja pH) w organizmie. Wpływają na kurczliwość mięśni (w tym serca), przewodnictwo nerwowe i przepuszczalności błon komórek. Sód jest też niezbędny do wchłaniania aminokwasów i glukozy. Sól uzupełnia utratę elektrolitów z potem. Chlorek sodu to podstawowy składnik soli kuchennej, soli kamiennej, soli morskiej i prawdziwych lizawek solnych dla koni. Różne gatunki soli mają poza tym pewną ilość innych składników mineralnych. Sól kamienna czy himalajska może mieć mniej toksycznych zanieczyszczeń, niż morska. Są też różne lokalne sole, np sól z Morza Celtyckiego – ma mniej sodu w więcej potasu i magnezu niż standardowa sól morska, zawiera też żelazo, mangan, jod, cynk. Niezależnie czy wybierzemy dla koni sól morską czy kamienną, musi być stale dostępna.

Sól kuchenna (NaCl) zawiera około 39 % sodu a 62 % chloru. Większość gleb pastwisk i pól jest niedoborowa w te pierwiastki, więc trzeba suplementować sól by zapobiec odwodnieniu, zaburzeniom trawienia i wchłaniania minerałów. Sól podaje się jako lizawki lub sypką - luzem. Konie maja różne preferencje i warto zapewnić obie możliwości, zwłaszcza koniom w treningu. Sód (Na+ ) to kation niezbędny do wchłaniania do komórek chlorków, aminokwasów, glukozy i wody, funkcjonowania nerwów, termoregulacji, regulacji pH i ciśnienia osmotycznego. Kation chlorkowy (Cl- ) jest ważny dla trawienia białek, regulacji pH i ciśnienia osmotycznego, tworzenia kwasu solnego w żołądku. Nadmiar lub niedobór chloru są rzadkie, natomiast objawy niedoboru sodu to spadek apetytu i pragnienia, szukanie soli – lizanie drewna, gleby i potu innych zwierząt, a nawet odchodów i moczu. Intensywna praca, pocenie (także w transporcie), upały zwiększają zapotrzebowanie koni. Ostry niedobór sodu powoduje nieskoordynowane ruchy i skurcze mięśni. Z kolei nadmierne pobranie soli zmniejsza apetyt, wykorzystanie paszy i uszkadza nerki. Przy nadmiarze soli konie piją nawet dwa razy więcej, i wysikują jej nadmiar, o ile mają dostęp do dobrej wody. [6] Ten system działa tylko do pewnego momentu (wpływ ma też stan nerek i skład wody). Koń toleruje maksymalnie 6 % sodu w paszy (NRC, 2005).

Sól w paszach i wodzie. Pastwiska, jak i zboża są często niedoborowe w sód. Nawożenie potasem redukuje ilość sodu w roślinach. Więcej sodu i chloru mają rośliny na wybrzeżu morskim. Z popularnych pasz, trawa pastwiskowa zawiera 0,2-2 g sodu/kg DM, słoma 3,0, siano lub sianokiszonka 1,5, owies lub jęczmień 0.3. Woda również może być źródłem sodu. W strumieniach nie ma soli prawie wcale, w głębokich studniach może być sporo. [6]

Zapotrzebowanie na sód zależy od tego, co koń je, jak pracuje i jak mocno koń się poci. W ciężkim treningu konie tracą do 12 kg płynów i do 130 g NaCl (50.7 g Na) na godzinę. Przy pracy w 35 stopniach konie tracą o 45 % więcej płynów i sodu niż przy 20. Nawet przy małej utracie płynów, zalecana dawka 38 mg sodu dziennie nie uzupełnia niedoboru sodu w ciągu 2 dni – zaleca się więc suplementację. Koń w normalnym treningu potrzebuje 10-13 g sodu dziennie, w intensywnym 41-46. Z lizawki koń ciężko pracujący musiałby pobierać 36-50 g soli dziennie. Badania swobodnego pobrania wykazały, że konie pobierają z nich od zera do 30-80 g soli dziennie.[6]

ZIEMIA OKRZEMKOWA: powstała z pancerzyków dawnych okrzemek, glonów jednokomórkowych. Pomaga wzmocnić więzadła i stawy oraz zapobiec utracie masy kostnej, wspiera zdrowie kopyt, włosia i skóry. Zwalcza pasożyty wewnętrzne (nicienie) i zewnętrzne (pchły, wszy, wszoły). Poprawia trawienie. Zapobiega jedzeniu piasku i lizaniu przedmiotów przez konie. Osusza środowisko żołądka i jelit, poprawia stan ich ścianek, ogranicza biegunki.
GLONY MORSKIE. Konie żyjące w pobliżu oceanu zjadają glony morskie z plaży i pasą się na roślinach rosnących w płytkiej wodzie u brzegu mórz. Na Orkadach zauważono, że owce jedzące kelp były w lepszej kondycji i bardziej odporne na choroby, zwłaszcza oddechowe jak COPD i SPAOD. Glony mają dla koni liczne zalety:

pobudzają aktywność tarczycy, uzupełniają niedobór jodu, co pomaga uspokoić nerwowe konie. Jod reguluje pracę tarczycy a ta, przez hormon tyroksynę, poziom metabolizmu.
dostarcza 46 minerałów, 17 aminokwasów i 11 witamin. Należy do najbogatszych źródeł potasu, wapnia, magnezu i jodu. Uzupełnia niedobory minerałów w sianie i pastwisku.
surowiec śluzowy, osłaniający, łagodzący śluzówki jelit
przeciwbakteryjny, przeciwwirusowy
przeciwzapalny i przeciwreumatyczny, poprawiają kondycję skóry i sierści, zapobiegają wypadaniu włosia
immunostymulujące, podnosi odporność, zalecany dla koni starych
Glony zawierają też alginiany, które ograniczają wchłanianie toksycznych metali

Wykazano, że podawanie koniom glonów morskich bogatych w wapń redukuje owrzodzenia żołądka. Wapń ma działanie buforujące nadmiar kwasu żołądkowego. Koniom podawano, przy zachowaniu dotychczasowej diety, 40 g dziennie suplementu z czerwonych alg morskich. Wszystkie wykazały znaczną poprawę w stanie owrzodzeń, w tym całkowite wygojenie. [4]

Doktor Różański [8] podaje, że glony listownica i morszczyn zawierają związki jodu (od 0,04 do 3,5 %), 8-9 % białka, do 19 % kwasu alginowego, fukoidynę, laminarynę, mannitol (do 10 %), 10 – 18 % soli mineralnych, cukry, pektyny i śluzy. Mają działanie prebiotyczne, wspierają korzystną mikroflorę jelit, pobudzają czynności tarczycy, przyśpieszają przemianę materii, działają moczopędnie i regenerująco. Wskazane są przy niedoborze jodu, obrzękach, wrzodach, zapaleniach dróg oddechowych oraz jako pomoc w odchudzeniu gdyż przyspieszają metabolizm tłuszczów i cukrowców a jednocześnie usuwają z organizmu wodę, pozostałą po tkance tłuszczowej i ograniczają obrzęki.

Glony słodkowodne – spirulina. Bogata w białko, witaminy, uzupełnia niedobory mineralne, poprawia odporność, wspiera wątrobę i oczyszczanie. Również jest zalecana jako składnik Baru Mineralnego dla Koni [7]. Polecana przy wzroście, rekonwalescencji, wysiłku, ciąży, laktacji, suchych, pękających kopytach i włosiu, świądzie, alergiach.

Spirulina działa odżywczo, odtruwająco, immunostymulująco, przeciwalergicznie: hamuje uwalnianie histaminy, co zmniejsza stany zapalne. Zawiera 7 do 13 % soli mineralnych (żelaza, magnezu, wapnia, miedzi, fosforu, selenu), 55 do 70 % związków białkowych (białka, aminokwasy np. leucyna, izoleucyna, lizyna, fenyloalanina, treonina, walina), 15 -25 % cukrowców, 0,6- 0,8 % tłuszczu oraz składniki aktywne, np fikocyjanina, chlorofil, sulfolipidy, karotenoidy (beta-karoten – 14 mg/10 g ekstraktu spiruliny), ksantofile. [za: Spirulina, dr H Różański, 2008]. Spirulinę pozyskuje się z hodowli, podczas gdy glony morskie często z natury.

Glinka zielona: uzupełnia niedobory soli mineralnych, zawiera bogactwo mikroelementów: krzem stanowi 41 %, glin 15 %, żelazo 3,7 % (jony żelaza dwuwartościowego nadają zielony kolor), magnez 2,3 %, sód 0,4 %, potas 2 % oraz wapń, fosfor, selen, cynk, miedź. Pierwiastki te m.in wzmacniają włosy, skórę, kopyta.

Glinka ma duże zdolności absorpcyjne, wiąże szkodliwe czynniki, toksyny z organizmu i jest usuwana z nimi oraz zapobiega ich wchłanianiu. Działa antyseptycznie, hamuje namnażanie bakterii. Regularne picie wody z glinką zieloną oczyszcza organizm, zapobiega infekcjom, pomaga przy zaburzeniach trawienia, chorobach jelit, wrzodach dwunastnicy, wzdęciach, zatruciach. Wspomaga organizm po kuracji antybiotykowej. Podnosi odporność, pobudza regenerację tkanek

Glinkę można podawać w formie bryłek lub proszku do karmy lub jako wodę glinkową do picia. Do picia dla ludzi stosuje się zawiesinę z łyżeczki glinki (5 g) na szklankę wody dziennie.

Geofagia, czyli instynktowne jedzenie ziemi (i jej składników jak glina, piasek) lub picie wody glinkowej to naturalne zachowanie dzikich i udomowionych zwierząt, w tym psów, kotów, koni i krów. Glinka dostarcza minerałów oraz buforuje treść żołądka. Zwierzęta nawet w miastach nadal poszukują minerałów i chętnie spożywają rozpuszczoną glinę, dlatego lubią wodę z kałuż. W Peru żyją papugi które jedzą nasiona i owoce, przez zawartość alkaloidów i innych toksyn śmiertelnie trujące dla innych zwierząt. Pomagają sobie, jedząc glinkę, która w żołądku wiąże te toksyny – jedzą ją PRZED zjadaniem owoców i tylko w tych porach roku, kiedy trujące owoce są dostępne.

Glinka zielona działa silnie, należy uważać przy koniach w trakcie leczenia.

źródła wapnia i fosforu, ważnych dla rozwoju kości, mięśni, ścięgien, mleka. Mączka wapienna, kreda pastewna (LIMESTONE) zawiera 37-39 % wapnia, głównie w formie kalcytu (węglan wapnia) z dodatkiem dolomitu (węglan wapniowo magnezowy). Skład kredy, jako surowca naturalnego, jest do pewnego stopnia zmienny, i tak zbadano [5], że w paszowym limestone zawartość wapnia może wynosić od 22,8% do 39,78%, a magnezu 0,13% do 12,28%. [5] Sugerowana dawka węglanu wapnia/kredy dla konia to 30-60 g dziennie. Rola wapnia:

stanowi budulec kości.
korzystnie wpływa na układ trawienny (reguluje pH, stymuluje trawienie)
stanowi dodatkowe źródło makro i mikroelementów (Mg, K, Na, P, Cu, Zn, Mn)
pełni kluczową rolę w przewodnictwie nerwowym. Niedobór może powodować ospałość, spadek ruchliwości apetytu.
reguluje przepuszczalność błon komórkowych, poprawia pracę mięśni i krzepliwość krwi

Dostęp do kredy/mączki wapiennej jest szczególnie ważny u koni, które mają niedobór wapnia lub u których rośnie zapotrzebowanie na wapń, czyli:

źrebiąt i rosnących koni – wapń jest niezbędny do wzrostu mocnych kości. Niedobór sprzyja kruchości i łamliwości kości, krzywicy, osteoporozie, złej jakości rogu kopytowego
klaczy źrebnych i karmiących - wspomaga formowanie się kośćca źrebięcia, zapobiega niedoborom u matki, niezbędna podczas laktacji, która wypłukuje wapń z organizmu
po kontuzjach - przyspiesza zrastanie kości i tworzenie zdrowej tkanki
przy diecie bogatej w fosfor: podawania większej ilości wysłodków buraczanych, otrębów pszennych i zbóż (zły stosunek wapnia do fosforu)
alergików: łagodzi objawy reakcji alergicznych (wysypki, katar i kaszel, obrzęki)

7) SUPLEMENTY Z KWASAMI HUMINOWYMI, TORF, BOROWINA

Kwasy humusowe (próchnicowe) występują w glebie, rzekach i jeziorach. Są naturalnym elementem diety zwierząt, które je wyszukują, gdy są chore lub ranne. Stanowią mieszaninę wielkocząsteczkowych związków organicznych z rozkładu materii organicznej przez drobnoustroje glebowe. Należą do substancji, które konie pobierają, "jedząc ziemię" (geofagia). Intensyfikacja rolnictwa jak i np susze, zmniejszają znacznie zawartość tych cennych związków w glebie, dlatego warto je koniom uzupełniać. Wyróżnia się dwie podstawowe grupy kwasów humusowych: kwasy huminowe, trudno rozpuszczalne w wodzie, oraz kwasy fulwowe, łatwo rozpuszczalne.

Działanie kwasów humusowych:

odtruwająco i przeciwbiegunkowo: mają duże możliwości adsorpcyjne, wiążą toksyny grzybowe (mykotoksyny, np z siana), bakteryjne i metale ciężkie, hamują ich wchłanianie. Pomagaja przy niestrawności i zatruciach.

Wspomagają odporność na bakterie, wirusy i grzyby, stymulują układ immunologiczny

regulują mikroflorę jelit i stabilizują pH przewodu pokarmowego, dzięki czemu hamują też stany zapalne i poprawiają trawienie

Źródło cennych makro i mikroelementów w formie chelatowanej, łatwo przyswajalnej

Stymulują czynność wątroby

Kwas fulwowy działa jak prebiotyk dzięki czemu poprawia przyswajanie składników odżywczych

KWASY HUMINOWE HUMAC są cennym składnikiem Baru dzięki dużej zawartości kwasów huminowych (minimum 65 % w suchej masie), fulwowych (5 %) i substancji mineralnych: wapń 42 g/kg, magnez 5 g /kg, żelazo 19 g/kg, miedź 15 mg/kg. Cynk 37 mg/kg, mangan 142 mg/kg, kobalt 1,24 mg/kg, selen 1,67 mg/kg, molibden 2,7 mg/kg. Dawkowanie profilaktyczne to 50– 120g/dzień, a lecznicze to nawet 2-3 razy zwiększona dawka przez kilka dni, stąd preparat bardzo dobrze nadaje się do Baru Mineralnego.

Doświadczalnie wykazano np wpływ kwasu huminowego na gojenie ran skóry i jego właściwości antybakteryjne, a także wpływ na gojenie ran w jamie ustnej u szczurów [2]. Kwas huminowy (80 mg/kg) przyspieszał gojenie ran na podniebieniu.

Wewnętrznie jest też stosowana borowina, czyli torf silnie przetworzony przez bakterie humifikujące. Borowina zawiera: pektyny, garbniki, celulozę, woski i żywice, hemicelulozę, kwasy humusowe, bituminy, węglowodory oraz sterole, kumarynowce, fenolokwasy, polifenole, terpeny, lignany. Ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, pobudza przemianę materii. Zawiera makro i mikroelementy (potas, sód, żelazo, krzem, wapń oraz brom, jod, stront, siarka, magnez, fosfor, mangan). Zawiera też substancje o charakterze hormonów (sterydy, stylbeny) i działaniu estrogennym które np pobudzają ruję u zwierząt [Za Dr Różański Borowina – Limus, 2008]. Borowina rozcieńczona wodą może być spożywana w dolegliwościach układu pokarmowego i nadkwaśności żołądka - woda borowinowa zmniejsza w nim poziom kwasu solnego. Doktor Różański podaje też, że ekstrakty borowiny stosowane doustnie, "Pobudzają układ odpornościowy za pośrednictwem systemu GALT, działają przeciwgrzybiczo i antybakteryjnie w przewodzie pokarmowym. "

Tematyka zastosowania torfu u koni znalazła się też w kręgu zainteresowań specjalistów z Kentucky Equine Research [1]. Torf powstaje z częściowo rozłożonych mchów (torfowce), trzcin i turzyc gromadzący się na bagnach i wrzosowiskach. Torf jest rzadko używany w produktach dla koni, ale są też producenci którzy dodają go do prawie wszystkich swoich produktów, np jako źródło pierwiastków śladowych oraz do wiązania wody i toksyn. Częściej jest używany w paszach dla innych zwierząt gospodarskich, głównie świń. Jest też używany jako składnik techniczny w paszach – wiąże peletki by mniej się kruszyły. Generalnie, torf ma małą wartość odżywczą dla koni, bo zawiera bardzo dużo ligniny a mało białka. Ale niektóre składniki torfu są bardzo wartościowe dla zwierząt. Kwasy fulwowe i huminowe wiążą metale ciężkie i toksyny bakteryjne, hamując ich absorbcję z jelit. Produkty torfowe chronią też śluzówki jelit i zapobiegają biegunkom, zawierają składniki stymulujące mięśnie gładkie.

Sprawdzone w działaniu preparaty pokrewne, stosowane u ludzi, to np:

Torf jako preparat Tołpy. Zawiera kwasy uronowe, huminy, kumaryny, białka, polisacharydy, fitohormony, żywice, związki fenolowe, minerały, witaminy. Podnosi odporność, wskazany przy skłonności do infekcji oddechowych, oraz zapaleń dziąseł i przyzębia, złym gojeniu ran; ma właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przyspiesza regenerację tkanki łącznej.

Fibs: wodny ekstrakt z borowiny stworzony przez Fiłatowa. Zawiera kwasy humusowe, kwas cynamonowy, kumaryny, fitohormony, lignany, białka, polisacharydy, minerały, witaminy. Pobudza regenerację, odporność (syntezę przeciwciał i podział limfocytów B), przemianę materii, oczyszczanie, jest przeciwzapalny i przeciwalergiczny. Pomocny dla wzroku i nerwów.

Mumio (szilajit): kleiste grudki, określane też jako 'smoła wypływająca ze skał', powstałe z resztek roślin, mszaków i porostów w zakamarkach skał (w Himalajach, Tybecie, na Kaukazie i w Ałtaju). Podobno pierwsze doceniły mumio...górskie małpy: wyszukiwały je w szczelinach skał i żuły. Mumio zawiera w 60 – 85 % humus i kwasy humusowe (głównie fulwowy), kilkadziesiąt minerałów (np chrom, selen, mangan), triterpeny, a także kwasy aromatyczne (benzoesowy), kwas hipurowy, kwasy tłuszczowe, ichtiol, żywice, sterole, kumaryny, aminokwasy, polifenole (np kwas elagowy). Mumio w medycynie ajurwedyjskiej stosowane w leczeniu cukrzycy, kamieni nerkowych, infekcji, otyłości i uważane za środek korzystny dla układu moczowego, odpornościowego, nerwowego, krążenia, przeciwbólowy, przeciwzapalny, antyalergiczny i immunomodulujący. Badania potwierdziły właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, adaptogenne, stymulujące układ odpornościowy, zwiększające poziom testosteronu. Wykazano, że obniża poziom cukru, poprawia pamięć i funkcje mózgu.

Praca przeglądowa dotycząca badań nad kwasami fulwowymi [3] wymienia takie ich działania:

Immunomodulujące. Kwasy fulwowe mogą działać przeciwzapalnie i przeciwalergicznie, co pomaga przy astmie, alergiach, egzemie. Ale mogą też stymulować odpowiedź immunologiczną - np aktywują makrofagi do wydzielania reaktywnych form tlenu bójczych dla bakterii przy infekcji.

Wpływ na stres oksydacyjny. Na szczurach wykazano, że kwasy fulwowe zmniejszają stres oksydacyjny w wypadku uszkodzenia serca, zmniejsza peroksydacje lipidów, zwiększa poziom ochronnych enzymów. Ale możliwe jest też odwrotne działanie tych kwasów, np w komórkach raka wątroby zwiększają produkcję aktywnych form tlenu i indukują apoptozę rakowych komórek

Wpływ na mikrobiom: u ryb kwas fulwowy spowodował spadek ilości Proteobacteria a wzrost bakterii Firmicute w jelitach. Wzrosła ilość Lactococcus, Lactobacillus, spadła Acinetobacter.

Zwiększenie absorbcji składników odżywczych: fosforu, minerałów - miedzi i niektórych leków.

Działanie przeciwwrzodowe. Kwasy fulwowe działają przeciwwrzodowo u szczurów.

Wpływ przeciwcukrzycowy Shilajit i jego kwasy fulwowe zmniejsza hipoglikemię u szczurów z cukrzycą, redukuje uszkodzenie trzustki i chroni ją.

8) Inne substancje wykorzystywane w Barze Mineralnym. Bar nie musi się ograniczać do wyżej wymienionych. Często używany jest też rozcieńczony ocet jabłkowy (ważne: zawsze musi też być czysta woda do picia) oraz drożdże paszowe (bogate w białko i witaminy grupy B, korzystne np dla koni z alergiami). Niektórzy propagatorzy Baru Mineralnego [7] umieszczają w nim także organiczny związek siarki, MSM - ważny dla elastyczności tkanki łącznej, zdrowia ścięgien, więzadeł, chrząstki, stawów, absorbcji składników odżywczych

Bar mineralny nie zastępuje suplementacji mineralnej! Jest jej uzupełnieniem. Mikroelementy do swobodnego pobierania pomagają zbilansować zawartość składników mineralnych w diecie i są zalecane do podawania razem z 'klasycznymi' suplementami, nie zamiast nich. U koni chorych, podczas leczenia lub z chorobami metabolicznymi należy skonsultować się z lekarzem.

Suplementacja koni podstawowymi preparatami min-wit z dodatkiem celowanych na konkretne niedobory oraz dostępu do Baru, pozwala najpełniej rozwiązać takie problemy, jak:

niedoborowe pastwisko i siano. Rośliny akumulują konkretne pierwiastki, ale nic nie poradzą, gdy mało jest ich w glebie. Np motylkowe mają gromadzą więcej magnezu niż trawy ale niestety, 60 % gleb w Polsce ma niską zawartość magnezu.
suplementy niedokładnie dobrane do fazy rozwoju i potrzeb konkretnego konia
dodatkowe potrzeby: wzrost, karmienie, praca
niewidoczne, niewykryte niedobory u konia
podawanie mieszanek treściwych w małych dawkach: jeśli mieszanka ma dodane minerały to ok jeśli daje się rekomendowana dawkę dzienną, ale jest ona za duża dla wielu koni

Bar mineralny pomaga rozwiązać problemy wiążące się z suplementacją mineralną.

Koniom jedzącym pasze treściwą można dodać suplementy do niej. Trzeba jednak pamiętać, że większość gotowych pasz i mieszanek mineralnych jest zaprojektowana pod kątem typowego konia i typowej gleby. Warto zbadać glebę i konia i suplementować to, czego brakuje, zwłaszcza jeśli pastwisko jest podstawą diety. Czasem oznaki konkretnego niedoboru są wyraźne, np blaknące i poskręcane końcówki włosów przy niedoborze miedzi, czy zaburzenia nerwowe na wiosennej trawie przy niedoborze magnezu. Częściej jednak są niejednoznaczne. Do tego zapotrzebowanie zmienia się z wielu powodów – stan zdrowia, infekcje, kondycja, urazy itd. Dlatego OPRÓCZ podstawowych i celowanych suplementów, warto zapewnić dostęp do Baru.

Bar mineralny ułatwia suplementację koni wolnowybiegowych, żyjących w większym stadzie i bez paszy treściwej.

Można to zrobić na różne sposoby:

naturalne suplementy w małych wiaderkach, można wystawić kilku spokojnym koniom codziennie, o ile jest dobra pogoda np na czas sprzątania padoków (nie na stałe na dworze by nie zmoczył ich deszcz).
w większej stajni łatwiej ustawić Bar Mineralny pod dachem w wiacie lub w pojemnikach zrobionych np z kanisterków od probiotyków.
Bywa też robiony Bar Mineralny w formie płynnej. Suplementy rozpuszcza się w wodzie i do wyboru jest też wiadro czystej wody. Zmieniamy takie wiadra codziennie.

Suplementy należy wprowadzać powoli, zaczynając od kubka, aby po kilku tygodniach zostawić koniom całkowicie wolny wybór. Zapotrzebowanie na poszczególne składniki zmienia się zależnie od pory roku, pogody (zimno, upał, spadki ciśnienia), zdrowia (urazy, stres, zarobaczenie, infekcje), kondycji, pracy, rui, fazy wzrostu itd. Konie mogą ignorować dany suplement miesiącami a potem nagle zjadać cały pojemnik kolejne dni z rzędu. Kiedy się nasycą, jedzą troszkę co jakiś czas.

Suplementy pylące, zwłaszcza dla alergików, warto jest zwilżać ale pamiętać wtedy, że z wodą moga sie psuć – oferujemy więc małe porcje i dbamy o higienę podawania i usuwanie resztek.

Dr. Joyce Harman w artykule Holistic Equine Nutrition, napisała: Horses will naturally select from free-choice minerals as long as they are not too sick to sense their needs. Conventional nutrition research reports that no species can accurately select free-choice minerals. However, upon observation it becomes apparent that seasonal variations in mineral and vitamin consumption are significant.” Zmienny, selektywny apetyt koni i ich instynktowna potrzeba i zdolność wyszukiwania optymalnego pożywienia powodują, że Bar Mineralny jest cennym uzupełnieniem zarówno żywienia, jak i pobytu na pastwisku lub padoku.

Tekst i zdjęcia:

Joanna Smulska

Źródła:

[1] Peat Moss as a Horse Feed Ingredient, Kentucky Equine Research Staff, 30. 09. 2016

[2] Evid Based Complement Alternat Med. 2018 Aug 1;2018:1783513. Humic Acid Enhances Wound Healing in the Rat Palate, M. Calisir, A. Akpinar, A. C. Talmac, A. L. Alpan, O. F. Goze

[3] Journal of Diabetes Research, Volume 2018, Therapeutic Potential of Fulvic Acid in Chronic Inflammatory Diseases and Diabetes, John Winkler^, Sanjoy Ghosh

[4] The influence of feeding a high calcium, algae supplement on gastric ulceration in adult horses, T. Moir, J. O'Brien, S. R. Hill, L. A. Waldron, Journal of Applied Animal Nutrition, Vol 4/2016

[5] Veterinaria, Vol. 60 No. 3-4 (2011), s 121-125, Composition of limestone for animal feeds in relation to the current national regulations Fahira Alibegović-Zečić, Abdulah Gagić, Slavica Piplica, Ćazim Crnkić, Dinaida Tahirović, Aida Kavazović

[6] Salt to ruminants and horses by Karolina Johansson Swedish University of Agricultural Sciences Uppsala 2008 Department of Animal Nutrition and Management

[7] Mineral buffet for horses (DIY), the horse therapist com, 2022

[8] Glony w medycynie, dr H. Różański, 2007